مرزها و چارچوبهای فعالیت آنلاین کودکان و نوجوانان
قسمت سوم:
در قسمت گذشته در خصوص چند راهکار ارائهشده تا چارچوبهای مشخص و مرزبندی شده در مورد استفاده از فضای آنلاین برای فرزندانصحبت کردیم و در این قسمت در مورد اینکه تصاویر کودکانمان را در فضای مجازی منتشر کنیم و یا خیر صحبت می کنیم:
مسئولیت اخلاقی ما درباره انتشار تصاویر کودکان در شبکههای اجتماعی
شما چقدر تصاویر و ویدئوهای فرزندتان را در شبکههای اجتماعی منتشر میکنید؟ آیا تابهحال فکر کردهاید که کودکتان چقدر رضایت به این کار دارد؟ به لحاظ اخلاقی ما مسئول فرزندانمان هستیم. آنها اختیار و تعقل کافی در مورد اشتراک تصاویر و ویدئوهایشان در چنین شبکههایی را ندارند. ما نمیدانیم وقتی آنها بالغ میشوند آیا از تصاویری که از آنها منتشر کردهایم خوشحال خواهند شد یا ناراحت. منتها به نظر میرسد برخی از خانوادهها اهمیت چندانی به این مسائل اخلاقی نمیدهند.
حتماً شما هم افرادی را میشناسید که از لحظهلحظهی رشد فرزندشان فیلم و تصویر منتشر میکنند و خوشحال هستند که فرزندشان هویتی آنلاین دارد.
یا حتماً کودکانی را دیدهاید که فیلم نابجای پخششده از آنها، چقدر مورد سوءاستفاده در شبکههای اجتماعی قرارگرفته است.
مسئولیت اخلاقی ما:
عقل سلیم میگوید بهتر است نسبت به انتشار ویدئوها و عکسهای کودکان خردسال در فضای عمومی با احتیاط عمل کنیم. برای مثال در برخی مشاغل و موقعیتهای شغلی و اجتماعی مهم است که اطلاعات فرد در فضای آنلاین قابلدسترس نباشد و فردی که لحظهبهلحظهی رشدش در فضای آنلاین قرارگرفته، چقدر میتواند به دردسر بیافتد. البته که ما گاهی دوست داریم تصویر فرزندمان را به دوستان و آشنایانمان نشان دهیم، برای این کار بهتر است یک اکانت خصوصی داشته باشیم و افراد محدودی را برای دوستی بپذیریم، افرادی که شناخت کافی روی آنها داریم.
تصاویر و ویدئوها در فضای اینترنت ذخیره میشوند و ممکن است تا همیشه باقی بمانند. ممکن است فرزندمان ۱۰ سال بعد از انتشار تصویری که در زمان انتشارش صرفاً یک تصویر بامزه بوده، احساس خجالت و شرم نسبت به آن تصویر داشته باشد. بهویژه برخی ویدئوهای خجالتآوری که برخی والدین پخش میکنند و دستبهدست میشود، بعدها آسیب جبرانناپذیری به آن فرد خواهد زد. نمونهاش را در همین ایران خودمان چندین بار دیدهایم. برای مثال معلم بیفکری که از دانشآموزی که قادر به پاسخگویی نیست فیلم میگیرد و در فضای آنلاین منتشر میکند که موجب ترک تحصیل آن دانشآموز و جراحت جدی به اعتماد به نفساش میشود. ما مسئول جلوگیری از چنین اتفاقهایی هستیم.
راهکار:
قبل از انتشار چنین تصاویر یا ویدئوهایی حتماً چند ساعت به خودتان فرصت دهید. عموماً میل به انتشار تصاویر و ویدئوها لحظهای هستند و بهصورت تکانشی، ما وادار به ارسال پست میشویم.
بهترین راهحل این است که کمی حوصله کنید، بعد به کودکتان فکر کنید که ۱۵ سال بزرگتر شده و در حال تماشای آن تصویر یا ویدئو با دوستانش است، آیا از اینکه شما این تصویر یا ویدئو را در آن سال منتشر کردهاید خوشحال است یا خجالتزده؟ بعدازاین میتوانید نسبت به انتشار آن تصمیم بگیرید.
یکی دیگر از روشهایی که برخی از والدین انجام میدهند،
ذخیره کردن این تصاویر و ویدئوها در شبکههای اجتماعی اما بهصورت خصوصی و بدون انتشار برای عموم است. آنها برای شکلدهی به هویت آنلاین فرزندشان، با یک ایمیل مشخص و با یک اکانت مشخص این اطلاعات را ذخیره میکنند تا زمانی که فرزندشان بالغ شد، خود تصمیم بگیرد که چه بخشی از آن را انتشار دهد و چه بخشی را برای خودش نگه دارد.
سخن آخر اینکه؛ به فردیت فرزندتان احترام بگذارید. کودکان، مایملک ما نیستند که هر طور خواستیم با فضای خصوصی آنها رفتار کنیم. آنها فردیت و هویت مستقلی دارند. بایستی به استقلال هویت آنها احترام بگذاریم و اجازه دهیم در مورد هویت آنلاینشان، خودشان زمانی که بالغ شدند و به پختگی رسیدند تصمیم بگیرند.
نکتهی قانونی:
تمام شبکههای اجتماعی طبق قانون حمایت از فعالیت کودکان در فضای آنلاین (
قانون COPPA)، موظف هستند که دسترسی و ثبتنام کودکان کمتر از ۱۳ سال را ممنوع کنند. هیچ کودک زیر ۱۳ سالی حق ندارد که اکانت مستقل در شبکههای اجتماعی (اعم از اینستاگرام، فیسبوک، توییتر و...) داشته باشد. این قانون بر اساس مطالعات روانشناختی و جامعهشناختی تصویبشده است، چرا که روبرو شدن با برخی موقعیتها یا صحنههایی که در فضای اشتراکی وجود دارد برای کودکان مضر و گاهاً آسیبزاست.
مهدی میناخانی
روانشناس سازمان هایوب
www.minakhany.com
خرداد 07, 1397